ο ανταγωνισμός - βοηθάει τις τιμές;

ςΗ απάντηση είναι όχι πάντα. Όσο θα πέφτουμε θύματα των "προσφορών" θα συνεχίσει να ισχύει το "όχι πάντα". Θα επιχειρηματολογήσω χρησιμοποιώντας ένα παράδειγμα από τον αγαπημένο μου χώρο.

Ένας Κύπριος φίλος μια φορά μου είπε με θαυμασμό: "έχετε ωραίο σύστημα εσείς στην Ελλάδα. Σας δίνουν τσάμπα συσκευές [τηλεφώνου], να δούμε πότε θα έρθει κι εδώ αυτό..."
Έκανα περίπου 5 λεπτά να του εξηγήσω γιατί ΔΕΝ είναι καλύτερα που έχουμε δωρεάν συσκευές και είμαι βέβαιος ότι μετά το 2ο λεπτό της συζήτησης τον κούρασα και δεν ήθελε να ακούσει άλλο. Επειδή όμως εδώ έρχεστε οικειοθελώς και διαβάζετε, θα σας επαναλάβω την εξήγηση και όποιος κουραστεί ας αποχωρήσει.

Η κρατική Αρχή ΤΗλεπικοινωνιων Κύπρου (σε συνεργασία με τη Vodafone) έχει 1 είδος καρτοκινητής και 2 πρoγράμματα χρήσης συνδρομητών με συμβόλαιο. Το πάγιο κυμαίνεται από 1€ έως 4€ (με 30 μηνύματα να περιλαμβάνονται σε κάθε περίπτωση) και το τέλος κλήσης ανά λεπτό κυμαίνεται από 6.5 λεπτά μέχρι 10 λεπτά του ευρώ. Το γραπτό μήνυμα κοστίζει 2 λεπτά. (αναλυτικά)

Αν υποθέσουμε ότι ο κύριος Τάδε έχει το κινητό του στην Κύπρο, είναι παλιός πελάτης της ΑΤΗΚ και έχει επιλέξει το κλασσικό πρόγραμμα χρήσης.

Αν για το έτος 200Χ ο Τάδε μιλάει κατά μέσο όρο 240 λεπτά το μήνα και στέλνει 70 μηνύματα θα πληρώσει:

1. Πάγια 12x1.97= 23,64€
2. Μηνύματα 70-30=40 (τα 30 είναι δωρεάν) => 40*12=480 => 480*0,0197=9,456€
3. Τηλέφωνα. Λόγω κλιμακωτής χρέωσης τα πρώτα 60 λεπτά στοιχίζουν 0,0648*60=3,89€ και τα υπόλοιπα 0,0534*180=9,61€, Συνολικά δηλαδή για όλο το χρόνο θα πληρώσει (3,89+9,61)*12=162€

Σύνολο 195€

Ο κύριος Τάδε μετακομίζει στη Λάρισα και γνωρίζοντας τη Vodafone μπαίνει σε ένα κατάστημα όπου τον βομβαρδίζουν με 21 διαφορετικά προγράμματα. Επιλέγει, λογικά, το πρόγραμμα ευέλικτο 45 που του προσφέρει 245 λεπτά ομιλίας και 70 sms με 45€ πάγιο.

Το πρόγραμμα σου δίνει δωρεάν μέχρι 280 λεπτά ομιλίας για κλήσεις προς όλα τα σταθερά και κινητά τηλέφωνα ή μέχρι 635 SMS προς όλα τα κινητά ή οποιονδήποτε συνδυασμό τους.
Το σύστημα λειτουργεί ως εξής. Υποθέτεις πως έχεις ένα ποσό (ενσωματωμένη χρήση 73.92€) σαν υπόλοιπο, το οποίο καταναλώνεται με βάση τις χρεώσεις που έχει το πρόγραμμα για τα λεπτά και τα sms πέραν των δωρεάν, δηλαδή 0.1164€/sms και 0.0044€/δλ ή 0.264€/λ.
Για να βρεις πόσα sms μένουν μετά από δεδομένα λεπτά αφαιρείς από την ενσωματωμένη χρήση τα λεπτά*0.264 και διαιρεις το υπόλοιπο με 0.1164 'Ετσι για τον κύριο τάδε μας ισχύει 245*0,264+70+0,1164=72,8€ (αναλυτικά)

Θα του δώσουν κι ένα Sony Ericsson W302 (αξίας 115€) δώρο και θα χαρεί, όμως στο τέλος της χρονιάς θα έχει πληρώσει 540€ τηλέφωνο, δηλαδή, ακόμα και αν είχε αγοράσει τη συσκευή στην Κύπρο (κάτι που δεν θα γινόταν κάθε χρόνο) 230€ περισσότερα.

Αυτός είναι ο λόγος που δεν χρειάζεται να πάει και στην Κύπρο το σύστημα της δωρεάν συσκευής γιατί και έτσι ως έχει ο Κύπριος σώζει χρήματα αρκετά για να αγοράσει 3 συσκευές σαν αυτή που του κάνουν δώρο, σε διάστημα ενός έτους. Αυτό συμβαίνει ακόμα και με πρόγραμμα ακριβώς στα μέτρα του χρήστη. Όταν δεν βρεθεί τέτοιο πρόγραμμα (και συνήθως δεν βρίσκεται γιατί δεν μιλάμε το ίδιο κάθε μήνα όπως ο ψεύτικος κύριος Τάδε) τότε τα πράγματα είναι ακόμα πιο πολύ υπέρ του συστήματος της ΑΤΗΚ.

Το παράδειγμα αυτό το έγραψα, γιατί λόγω διαφήμισης, η Cosmote που στην αρχή είχε μόνο το βασικό και το προνομιακό πρόγραμμα, τώρα έχει τα περισσότερα προγράμματα χρήσης από τις τρείς εταιρίες. Αυτό σημαίνει πως δελεαζόμαστε με τις προσφορές και τα δώρα και όχι με τις πραγματικά χαμηλές τιμές. Έτσι ο ανταγωνισμός απλά καταφεύγει σε διάφορα τεχνάσματα σαν κι αυτά που περιγράφουμε κατά καιρούς εδώ αντί να ρίχνει τις τιμές. Άλλος ένας λόγος που οι τιμές δεν πέφτουν πάντα όταν έρθει ο ανταγωνισμός είναι γιατί ξοδεύονται πολλά χρήματα στη διαφήμιση που προφανώς αποφέρει πιο πολλούς πελάτες/€ παρά η μείωση τιμών, ενώ στην περίπτωση του κρατικού μονοπωλίου μπορεί η μείωση τιμών να αποφέρει και αύξηση κερδών (αύξηση χρήσης).

Η ιδιωτική πρωτοβουλία φέρνει συνήθως καινοτομία, εξέλιξη, συντήρηση, και καλή συμπεριφορά σε έναν κλάδο. Όμως όπως αποδείχτηκε όλοι οι κλάδοι της ελεύθερης αγοράς χρειάζονται έναν ήπιο παρεμβατισμό (α) για να διατηρούνται εντός ελέγχου και (β) να μην υπάρχει εκμετάλλευση του καταναλωτή.